آموزش پرورش قارچ در خانه

آموزش پرورش قارچ در خانه

چطور در منزل قارچ پرورش دهیم؟

شاید عنوان این مقاله برایتان عجیب به نظر برسد؛ ولی این موضوع واقعیت دارد و شما می‌توانید با پرورش اصولی قارچ در خانه به کسب درآمد برسید.

فارغ از شرایط مختلف آب‌ و هوایی و رطوبت می‌توان قارچ را در خانه پرورش داد؛ ولی مسلماً برای یادگیری این مهارت مانند هر مهارت دیگری به آموزش نیاز دارید.

برای اینکه با نحوه‌ی تولید قارچ خوراکی پرورشی در منزل آشنا شوید، تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.

معرفی قارچ خوراکی پرورشی و انواع آن

منظور از خوراکی بودن یک قارچ این است که ترکیبات سمی برای انسان در آن وجود نداشته و مزه و بوی مطبوعی داشته باشد. یک سری از قارچ‌ها، فقط در برخی مناطق و تحت شرایط آب‌ و هوایی خاصی رشد می‌کند. اما برخی دیگر، اگر تحت شرایط کنترل شده باشند، در سالن‌ها و منازل هم کشت می‌شوند.

قارچ دکمه‌ای سفید، قارچ قهوه‌ای، پورتوبلو، قارچ قیفی، قارچ شاه صدف، قارچ مورلز یا کرکونوسه، شیتاکه، اِنوکی و صدفی از انواع قارچ‌های خوراکی هستند، که در کشور ما نیز یافت می‌شوند.

مزایای پرورش قارچ در خانه

همان‌طور که اشاره کردیم، کسب درآمد یکی از مزایای پرورش قارچ در منزل است. برای برآورد میزان سوددهی خالص یک مجموعه میزان هزینه‌های جاری را از درآمد حاصل از فروش کم می‌کنند. هزینه قفسه‌ها و تجهیزات جزو هزینه‌های جاری محسوب نمی‌شود و مربوط به سرمایه‌گذاری است؛ اما استهلاک تجهیزات در زمره هزینه‌های جاری است.

بر همین اساس فرمول به دست آوردن سود خالص به صورت زیر است:
استهلاک تجهیزات – هزینه‌های جاری – درآمد فروش قارچ = سود خالص

نیاز به فضا و سرمایه‌گذاری کم، بازدهی سریع محصول، راندمان بیولوژیکی بالا، امکان کاشت در هر آب و هوایی، امکان تهیه مواد اولیه در داخل کشور، امکان صادرات محصول و امکان تهیه فرآورده‌های جانبی ازجمله دیگر مزایای پرورش قارچ در خانه است.

معایب پرورش قارچ در خانه

بسیاری از افراد برای شروع پرورش قارچ در منزل تلاشی برای یادگیری نمی‌کنند و می‌خواهند خیلی زود وارد مرحله تولید قارچ شوند. نداشتن اطلاعات کافی درزمینهٔ تولید قارچ , هیچ سودی برایتان نخواهد داشت و درنتیجه پیشرفتی نیز عایدتان نمی‌کند.

یکی دیگر از معایب پرورش قارچ گران بودن قیمت بذر است که از اجزای اساسی این کار به شمار می‌رود. همچنین احتمال آلودگی در پرورش قارچ هم بسیار زیاد است. اگر محیط پرورش را همواره تمیز و استریل نگه ندارید، ممکن است از هجوم باکتری‌ها و عوامل بیماری‎زا در امان نباشید. همچنین اگر یکی از کیسه‌های حاوی قارچ آلوده شود، این آلودگی به سایر کیسه‌ها نیز سرایت می‌کند.

در ادامه این مطلب تمام لوازم و تجهیزات ضروری که برای پرورش قارچ به آن‌ها نیاز داریم را برای شما توضیح می‌دهیم:

تجهیزات مورد نیاز برای پرورش قارچ

• رطوبت ساز یا مه پاش:

  رطوبت مناسب برای رشد قارچ حدود 75 الی 85 درصد است که این میزان در زمان باردهی قارچ باید حتماً 85 درصد باشد. در بسیاری از کارگاه‌های پرورش قارچ به‌منظور تأمین رطوبت از سیستم‌های رطوبت ساز استفاده می‌کنند.

• کولر:

  بهترین دما برای رشد قارچ حدود 25 درجه سانتی‌گراد است. شما با توجه به محل جغرافیایی و شرایط آب و هوایی خود ممکن است به یک کولر نیاز داشته باشید. به یاد داشته باشید که با خنک کردن هوا، رطوبت موردنیاز رشد قارچ هم تأمین می‌شود.

• هیتر یا بخاری:

  دمای پایین‌تر از 17 درجه سانتی‌گراد باعث تیره شدن کلاهک قارچ می‌شود. معمولاً در کارگاه‌های پرورش قارچ از سیستم نصب شوفاژ آب گرم استفاده می‌شود؛ ولی اگر شما قصد پرورش قارچ در خانه خود را دارید، بهتر است به‌منظور گرم کردن مکان از بخاری استفاده کنید.

• فن‌های ورودی و خروجی هوا:

  تهویه محیطی که قارچ در آن پرورش پیدا می‌کند، باید روزی دو بار صورت گرفته و این تهویه نباید باعث ایجاد تغییرات شدید دما و رطوبت در محیط گردد. تعداد بیشتر دریچه‌های کوچک بهتر از دریچه‌های بزرگ با تعداد کمتر است.

• دماسنج میله‌ای:

  برای پرورش قارچ نیاز داریم که دمای سالن را به‌صورت مکرر بررسی کنیم و برای کنترل این دما به دماسنج نیاز داریم. بهتر است میله شیشه‌ای دماسنج را با چسب نواری به قاب آن بچسبانیم تا از نادرست خواندن دما جلوگیری شود.

• رطوبت‌سنج:

یکی دیگر از تجهیزاتی که برای پرورش قارچ در خانه به آن احتیاج دارید، رطوبت‌سنج است؛ چراکه میزان رطوبت محل پرورش قارچ بسیار اهمیت دارد.

• شیر آب و محلی برای خروج آب‌های اضافه:

مکانی که برای پرورش قارچ انتخاب می‌کنید، باید قابلیت شستشو داشته باشد. دیوار‌های محل پرورش قارچ باید از مواد و مصالحی ساخته‌شده باشد که نسبت به جذب گردوغبار و آلودگی‌های میکروبی مقاوم بوده و قابلیت شستشو و ضدعفونی کردن را داشته باشد. شیب بندی کف مکان نیز بهتر است به سمت مرکز باشد تا آب در اطراف جمع نشود.

• نور:

  قارچ‌ها پس از کشت به مدت دو هفته به نور نیازی ندارند و در تاریکی به رشد خود ادامه می‌دهند؛ ولی برای تولید اندام‌های باردهی خود به نور سفید غیرمستقیم با نور لامپ فلورسنت به مدت 9 الی 12 ساعت احتیاج دارند.

چطور در منزل قارچ پرورش دهیم؟

پس از تهیه تجهیزات و وسایل بالا، نوع قارچی که قصد پرورش آن را دارید، انتخاب کنید. برای این انتخاب نکاتی مانند طعم، مزه و خواص دارویی و… آن قارچ در نظر بگیرید. در این مرحله شما می‌توانید به سراغ قارچ‌های پرطرفداری مثل قارچ دکمه‌ای یا قارچ صدفی بروید. پیشنهاد می‌کنیم قارچی که خودتان مصرف می‌کنید و به طعم آن علاقه بیشتری دارید را برای کاشت در خانه انتخاب نمایید.

قارچ‌های صدفی در کود‌های نی و قهوه، قارچ شیتاکه در نی خشک درختان و قارچ‌های دکمه‌ای در کودهای کمپوست بهترین رشد را دارند. در حقیقت محیط‌های مختلف کشت، نیازهای مختلف تغذیه‌ای هر قارچ را نشان می‌دهند.

زمان و مکان مناسب برای پرورش قارچ در خانه

بهترین زمان برای پرورش قارچ در منزل بازه زمانی مهر تا آذرماه است، ولی اگر کمی امکانات داشته باشید و بتوانید هوا و حرارت را متعادل کنید، در تمام ایام سال هم می‌شود قارچ را پرورش داد. پرورش قارچ شرایط خاص خود را دارد و قارچ را می‌توان در یک محیط تاریک پرورش داد؛ چراکه قارچ می‌تواند هر مقدار نور را به‌جز نور مستقیم خورشید تحمل کند.

ابعاد سالن مناسب برای پرورش قارچ، با توجه به میزان تولید قارچ، متفاوت است. به‌ طور متوسط ​​برای پرورش پنج‌ تن قارچ به یک سالن 40 متری نیاز است؛ ولی اگر می‌خواهید قارچ کمتری را پرورش دهید، پرورش قارچ در اتاق 12 متری هم امکان‌پذیر است. به یاد داشته باشید که برای جلوگیری از اتلاف گرما و سرما باید قفسه‌بندی، آماده‌سازی و نصب تجهیزات عایق‌بندی سالن انجام شود.

تهیه کود کمپوست و بذر قارچ

به بستری که قارچ روی آن رشد و تغذیه می‌کند، کمپوست گفته می‌شود. که مهم‌ترین و اولین اصلی است که برای پرورش قارچ باید به آن توجه داشته باشیم. بیشتر تولیدکنندگان قارچ، کمپوست مورد نیاز کشت را به‌صورت آماده و از شرکت‌های معتبر خریداری می‌کنند.

بذر قارچ، شامل دانه‌های گندم پخته‌شده است. با بلوغ قارچ، تیغه‌های پشت درپوش آن باز می‌شوند و در هوا بین تیغه‌ها پخش می‌شوند. این باله‌ها به نام هاگ شناخته می‌شوند که با چشم غیرمسلح قابل‌مشاهده نیستند.

برداشت قارچ در خانه

کاشت و برداشت قارچ در خانه از شما زمان زیادی را نمی‌گیرد. برای مثال قارچ دکمه‌ای از شروع کار تا برداشت محصول به ۳۵ روز زمان نیاز دارد و تا پایان باردهی کامل به 8 هفته زمان احتیاج دارد. درمجموع برای پرورش قارچ در خانه به دو ماه کامل زمان نیاز دارید.

قیمت لوازم پرورش قارچ در منزل

انجام این کار به‌صورت خانگی هزینه بسیار کمی دارد و شما به‌راحتی از پس این هزینه برمی‌آیید و جایی برای نگرانی دراین‌باره وجود ندارد. به‌علاوه مقدار قارچی که شما به دست می‌آورید، می‌تواند این هزینه‌ها را جبران کند.

سخن پایانی

در این مطلب تلاش کردیم تا به‌صورت مفصل به موضوع پرورش قارچ در منزل از صفرتا صد بپردازیم. این مهارت مستلزم یادگیری و اجرای نکات بسیاری است. اگر شما هم به دنبال قارچ باکیفیت هستید؛ ولی زمان و حوصله پرورش آن در خانه را ندارید، به شما پیشنهاد می‌کنیم انواع مختلف قارچ دکمه‌ای باکیفیت را از گروه شرکت‌های رویش تهیه کنید و از خواص کم‌نظیر آن بهره‌مند شوید.

کانال تلگرام قارچ کاسپین: Caspian_Mushroom@
صفحه اینستاگرام قارچ کاسپین: Caspian_Mushroom@